Classical HL is a hematological malignancy in which immunological interactions are crucially involved. The neoplastic HRS cells use a variety of strategies to evade immune reactions, but also shape the immune response to their own benefit. Antigen presentation may be involved in both of these mechanisms. The significance of antigen presentation is supported by an inherited susceptibility to cHL that has been associated with HLA class I and HLA class II alleles and haplotypes (the sequence of alleles on one chromosome; chapter 2). Because antigenic peptides derived from latent EBV proteins elicit EBV specific immune responses in most individuals, differences in the function of antigen presentation can be expected when comparing EBV positive with EBV negative CHL patients. In this thesis aspects of antigen presentation in cHL are explored with an emphasis on HLA associated genetic susceptibility, HLA protein expression and EBV. The studies were performed in a population based approach, including 418 cHL patients diagnosed between 1987 and 2000 in the northern region of the Netherlands. In chapter three the clinicopathologic characteristics of this population are described as well as the impact of tumour EBV status on prognosis. Chapter four describes a genotyping study in which the entire HLA region of 200 cHL patients was screened with microsatellite markers. One association was found in the HLA class I region and this association was specific for EBV positive cHL patients. Subsequent genetic fine-screening of the associated HLA class I region with single nucleotide polymorphisms (SNPs) was performed to identify susceptibility loci for EBV positive cHL. This indicated a possible involvement of the HLA-A gene. In chapter five the HLA-A gene was examined for polymorphisms that might affect the presentation of EBV derived antigenic peptides. Chapter six describes expression of HLA class I proteins on HRS cells in diagnostic lymph node biopsies. Cells that lack cell surface HLA class I proteins are threatened by cytotoxic NK cell responses. Cytotoxic NK and CTL responses can he inhibited by a HLA class I related molecule, called HLA-G. Therefore, protein expression of HLA-G by HRS cells was investigated. In chapter seven the expression of HLA class II protein on HRS cells was related to genotyping data and clinical outcome.

De klassieke variant van het Hodgkin lymfoom (cHL) is een vorm van kanker waarvan de exacte oorzaak op dit moment nog niet bekend is. Het Epstein-Barr virus (EBV) is betrokken bij de oorzaak van een deel van de gevallen, maar onduidelijk is of er ook een andere infectieuze factor betrokken is. In haar promotieonderzoek formuleert Alice Gallagher de hypothese dat de mogelijkheid om EBV-DNA in serum van patiënten met cHL veroorzaakt door EBV aan te kunnen tonen een belangrijk middel kan zijn voor klinische en epidemio­logische studies. De resultaten van haar onderzoek bevestigen deze hypothese.

Bij de ontwikkeling van Hodgkin lymfomen (lymfeklierkanker) spelen behalve immuno­logische factoren ook genetische en omgevingsfactoren een rol. De meest belangrijke omgevingsfactor is het Epstein Barr Virus (EBV). Normaal herkent het afweersysteem cellen die met EBV zijn geïnfecteerd en worden de geïnfecteerde cellen uitgeschakeld. Deze herkenning door het afweersysteem is voornamelijk erfelijk bepaald en zogenoemde Human Leucocyte Antigen (HLA)-componenten spelen hierbij een rol. Promovendus Marijke Niens onderzocht welke genen uit het HLA-gebied en welke uit het DNA-gebied met de chemokines TARC en MDC geassocieerd zijn met HL. De resultaten van het onderzoek suggereren dat personen die het HLA-A type *02 dragen een verlaagd risico hebben op het krijgen van EBV-positieve Hodgkin lymfomen. Dragers van HLA-A type *01 hebben waarschijnlijk een verhoogd risico. De concentraties van TARC en MDC zijn sterk verhoogd in serum van een grote meerderheid van de patiënten. In een kleine groep patiënten is aangetoond dat de concentratie van deze chemokines afneemt na behandeling. De bevindingen tonen aan dat beide chemokines mogelijk gebruikt kunnen worden als serum markers om de efficiëntie van de behandeling te controleren.